Porządek rzeczy

 

W poniedziałek 17 sierpnia odbyła się sesja organizowana przez sekcję bibliograficzną pt.: National bibliographies transformed: matters relating to the legal deposit of electronic legal resources (Zmiany zachodzące w bibliografiach narodowych – sprawy dotyczące egzemplarza obowiązkowego zasobów elektronicznych).

Pierwszy referat zaprezentowała Denis Rosemary Nicholson, która obecnie pracuje na Uniwersytecie Witwatersrand w Johannesburgu, a w latach 2006-2008 zajmowała się sprawami egzemplarza obowiązkowego w komitecie przy Ministerstwie Sztuki i Kultury.

W swoim referacie zaprezentowała historię zmian prawa związanego z egzemplarzem obowiązkowym, wskazała biblioteki, które go otrzymują i opisała, na czym polega współpraca pomiędzy nimi. Zwróciła również uwagę na to, jak ważna rolę spełnia egzemplarz obowiązkowy – to dzięki niemu można chronić dziedzictwo narodowe wraz z jego skomplikowaną, wielokulturową strukturą.

Obecnie trwają prace nad prawodawstwem dotyczącym ochrony zasobów elektronicznych; digitalizacja jest podstawowym narzędziem służącym do ochrony dziedzictwa narodowego.

Kolejny referat wygłosiła Edita Lichtenbergová, która pracuje w Bibliotece Narodowej Republiki Czeskiej i zajmuje się gromadzeniem zbiorów, bibliografią oraz katalogowaniem. Jej referat nosił tytuł: The Czech National Bibliography: new step to completeness (Czeska bibliografia narodowa: nowy krok ku kompletności) i dotyczył najnowszych ustaleń związanych ze zbiorami elektronicznymi.

Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej prowadzi digitalizację zbiorów na skalę masową w ramach narodowego projektu, którego celem jest zarejestrowanie zdigitalizowanych dokumentów we wspólnej bazie. Wydaje się, ze projekt ten przypomina działania polskiej Polony. Poza tym nastąpil znaczny wzrost produkcji e-booków, a co za tym idzie, należy podjąć kolejne kroki do uregulowania spraw zarówno od strony prawnej, jak i technologicznej. W 2012 roku rozpoczęto realizację projektu, który wprowadza zmiany w zakresie zarządzania publikacjami elektronicznymi przy gromadzeniu, katalogowaniu, archiwizacji oraz implementowaniu nowych standardów katalogowania.

Publikacje elektroniczne od maja bieżącego roku są katalogowane zgodnie z zasadami RDA. W chwili obecnej grupa robocza w Bibliotece Narodowej Republiki Czeskiej pracuje nad zaadaptowaniem przepisów RDA na własne potrzeby (większa liczba obowiązkowych punktów dostępu). Trwają też prace nad analizą wprowadzonych zmian: ich skuteczność oraz wpływ na użytkowanie systemu będzie badany poprzez codzienną praktykę.

Trzeci referat pt. Ensuring metadata quality of e-legal deposit in an ever-changing environment (Zapewnienie jakości metadanych elektronicznego egzemplarza obowiązkowego) został przygotowany przez Stinę Degerstedt oraz Joakima Philipsona (Szwedzka Biblioteka Narodowa). W styczniu tego roku w Szwecji została uregulowana sytuacja prawna egzemplarza obowiązkowego dokumentów elektronicznych. Do tych dokumentów zaliczono wszystkie dostępne publicznie w Szwecji przez sieć internetową pojedyncze pliki – jeśli są kompletne i mają trwały charakter, każdy powinien posiadać do nich swobodny dostęp.

Przedstawiono również, w jaki sposób ten typ dokumentów może być dostarczany do bibliotek i w jaki sposób jest on przechowywany. Dokumenty dostarczane są poprzez protokół FTP lub OAI-PMH, a także poprzez RSS.

Ostatni referat podczas tej sesji zaprezentowała Mathilde Koskas, pracowniczka oddziału egzemplarza obowiązkowego Francuskiej Biblioteki Narodowej.

Przedstawiła działania, jakie podjęto w BNF w związku z dokumentami elektronicznymi. Prace podjęto w połowie 2012 roku, zdecydowano się na format ONIX, przystosowany do standardów pracy z książka. Na marginesie dodam, ze w Polsce ISBN we współpracy z wydawcami działa właśnie w tym systemie. Podobną metodę wykorzystują Francuzi przy opracowaniu dokumentów elektronicznych. Od 2014 roku wydawcy mają możliwość przesyłania tą drogą podstawowych elementów bibliograficznych dotyczących wydawanych przez nich e-dokumentów.

Relację z Kapsztadu przesłała Grażyna Federowicz.